Doğum süreci, anne adayları için hayatlarının en heyecan verici ve mucizevi anlarından biridir. Doğum süreçleri anne olmak isteyen bir çok kadının kaygılı ve endişeli hissettiği durumlar arasında yer almaktadır. Anne olmak çok güzel ve büyülü bir duygu olsa da doğum süreci her kadının düşündüğü ve kaygılandığı bir süreçtir. Her kadın doğum sürecini farklı şekillerde deneyimleyebilir ve duygusal tepkileri değişebilir. Bu süreci olabildiğince konforlu hale getirmek, anne adayı ve bebeğin sağlığı için son derece önemlidir. Epidural doğum yöntemi ise doğum sırasında anne adayındaki ağrıları azaltmak içi kullanılan bir ağrı kesici yöntemidir.

Halk arasında prenses doğum olarak da adlandırılan bu yöntem, doğum sancılarının hissedilmesini engeller ve ağrıyı kontrol altına alırken anne adayının uyanık ve bilinçli olmasını sağlayarak doğum anına şahitlik edilmesine de olanak sağlar. Hem vajinal (normal) doğum hem de sezaryen ameliyatlarında kullanılabilmektedir.

Epidural Doğum Nasıl Gerçekleştirilir?

Bazı kadınlar doğum sürecini merakla beklerken, diğerleri ise doğum sırasında endişe, korku veya stres yaşayabilir. Epidural doğumda, anne adayı uygun pozisyona getirildikten sonra iğne ile girilecek yer antiseptik sıvılarla mikropsuz hale getirilir ve steril şekilde örtülür. Girişimin yapılacağı hizada cilt ve cilt altı dokular, ince iğnelerle uyuşturulur. Ardından özel epidural iğnesi ile epidural aralığa girilerek buraya kateter denilen ince bir tüp yerleştirilir ve bu kateter vücuda flaster yardımıyla sabitlenir.

Kateter yoluyla anestezik ve ağrı kesici ilaçların verilmesinden kısa bir süre sonra, anne adayı sancıları hissetmemeye başlar. Ancak epidural anestezi uygulanması rahim kasılmalarını engellememekte, sadece sancıların hissedilmesini engelleyerek doğumun yarattığı şiddetti ağrı ve acı hissini engellemektedir. Epidural anestezinin bel bölgesine uygulanan anestezik ilacın enjekte edilmesi ile gerçekleştirilme aşalamaları şu şekildedir:

• Doğum kanalı uygun açıklığa ulaştığında anne adayı işlem odasına alınır.
• Genellikle uygulama oturur durumda yapılır ve vücut dik durumdayken hafifçe geriye doğru yaslanırken vücut omur çıkıntılarını birbirinden ayıracak şekilde belden öne doğru bükülür, çene göğse doğru yaslanır ve her iki omuz aşağıya doğru bırakılır.
• Anne adayı uygun pozisyona getirildikten sonra uygulama yapılacak bölge sterilize edilir ve enfeksiyon riski azaltılır.
• Uygulamanın yapılacağı hizada küçük bir iğne yardımı ile lokal anestezik ilaç enjekte edilir, bu durum epidural bölgenin uyuşturulması ve epidural kateterin kolay ve rahat bir şekilde yerleştirilmesine yardımcı olur.
• İğnenin yerleştirilmesinin ardından bel bölgesinden bir kateter ilerletilerek anestezi ilacının sürekli olarak uygulanabilmesine yardımcı olur.
• Epidural kateterin yerleştirilmesinin ardından anestezi ilacı katetere enjekte edilir ve doğum esnasında annenin ağrılarının hafifletilmesine yardımcı olur.
• Epidural doğum esnasında bölge uyuşturulduğu için annenin kasları gevşeyebilir ve ıkınma yetisi hissedilmez. Bu durumda doktorlar tarafından NTS cihazı yardımı ile ıkınma anı anneye belirtilerek yardım edilir.
• Epidural doğum yönteminin en güzel yanı ise ağrı veya acı hissetmemenin yanında doğum anına anne adayının tanıklık edebilmesidir.

Epidural Doğumun Avantajları Nelerdir?

Epidural doğum, doğum sancılarını büyük ölçüde azaltır veya ortadan kaldırır. Bu sayede doğum sürecini daha rahat ve konforlu hale getirir. Epidural doğum, doğum sancılarından kaynaklanan gerginliği ve stresi azaltır. Anne adayının rahatlamasına ve doğum sürecini daha keyifli geçirmesine yardımcı olur. Epidural doğum, bölgesel anestezi kullanıldığı için diğer ağrı kesici yöntemlerin uygulanmasına kıyasla daha etkili sonuçlar doğurur. Sezaryen doğumlarda epidural uygulandığunda anne adayı ağrı hissetmediği için sezaryen ameliyatı sonrası oluşabilecek ağrıları saatlerce hissetmez ve anestezi etkisi geçene kadarki süreçte,  sezaryen ameliyatına bağlı ağrının etkisi de hafiflemiş olur.

Birçok kadın doğum sırasında bu sürecin nasıl geçeceği ile alakalı stres ve endişe duymaktadır. Bununla beraber, doğum öncesi hazırlık aşamaları, doğum esnasında destekleyici bir doğum ekibi ve epidural doğum yöntemi ile ağrısız ve sızısız doğum yapılacağı düşünceleri endişeleri hafifletebilir. Aynı zamanda epidural, anne adayının kaslarının rahatlamasını ve vücudunun doğal kasılma gibi doğal tepkilerini hafifletir. Bu durumda annenin daha az yorulmasını ve daha çabuk dinlenip toparlanmasını sağlar. Epidrual doğum yöntemi, anne adayı için doğum sürecini kontrol etme imkanı sunarken annenin ağrı eşiği de kontrol edilebilir ve gerektiğinde ilacın dozu arttırılabilir.

İlginizi Çekebilir: Normal Doğum ve Sezaryen Doğum Nedir?

Epidural Doğumun Dezavantajları ve Riskleri Nelerdir?

Epidural anestezi, birçok anne adayının doğum sürecinde başarıyla uygulanmaktadır.  Fakat bunun beraberinde her doğum ve anne adayında gelişebilen komplikasyonlar aynı olmadığı için kişiden kişiye göre değişkenlik göstermekle birlikte bazı riskler ve yan etkiler söz konusu olabilmektedir. Epidural doğumun dezavantajları ve riskleri şu şekilde sıralanabilir:

• Epidural anestezi bazen kan basıncı düşüklüğüne neden olabilir fakat anestezi uzmanı bu dengeyi sağlamak için gerekli tüm önlemleri alacaktır.
• Nadiren baş ağrısı şikayeti gelişebilirir. Bu baş ağrıları bazen hafif geçebilirken bazen de bir hafta-10 gün kadar sürebilecek şiddette yaşanabilmektedir. Bu durum genelde spiral anestezi sonrasında ortaya çıkabilen bir yan etkidir.
• Bazen de anestezi sırasında verilen ilaçlara bağlı olarak bulantı, tansiyon düşüklüğü, titreme hali gibi bazı yan etkiler görülebilmektedir.
• Çok nadiren de olsa da sinirlerin zarar görmesi ve enfeksiyon riski söz konusu olabilir. Verilen ilaçlara bağlı olarak bacaklarda geçici güçsüzlük veya uyuşma gibi belirtiler görülebilir.
• Epidural anestezi, anne kaslarının işlevselliğini ve doğum eyleminin etkisini azaltabilir. Bu durum, bazı hallerde doğumun sezaryen doğuma dönüşmesine yol açabilir. Ancak doğru takip ve yönetimle, epidural doğumun süreci uzatma riski oldukça azdır.

Belirtilen bu riskler epidural anestezi sırasında veya sonrasında görülebilen nadir durumlardır ve epidural doğumun güvenli bir doğum yöntemi olduğu unutulmamalıdır.

Epidural Anestezi Herkes İçin Uygun Mudur?

Epidural anestezi herkese uygulanamayabilir. Epidural anestezi uygulanması uygun olmayan durumlar şu şekilde sayılabilir:

• Epidural anestezi için iğnenin batırılacağı bölgede enfeksiyonu olan anne adaylarına epidural doğum yaptırılmaz.
• Anne adayının nörolojik bir hastalığı varsa epidural doğum yöntemi uygun olmayabilir.
• Pıhtılaşma sorunu yaşayan anne adaylarında epidural doğum uygun değildir.
• Ciddi kanaması olan anne adaylarının epidural doğum yaptırması uygun değildir.
• Aşırı kanama ya da diğer nedenlere bağlı olarak kan basıncı düşüklüğü yaşayan anne adaylarında epidural anestezi uygulanması uygun değildir.
• İşlem sırasında uygulanacak ilaçlardaki etken maddelere karşı alerjisi olan anne adaylarına epidural doğum yaptırılmaz.

Epidural Anestezi Sonrası Ağrılar Nasıl Hafifletilir?

Epidural anestezi sonrası ağrılar nasıl hafifletilir sorusunun cevabı birçok anne adayı merak etmektedir. Epidural anestezi sonrasında  bazı hafif ağrılar veya rahatsızlık hisleri yaşanabilir. Bu rahatsızlıklar çoğunlukla tedavi edilebilir ağrılardır ve uzun süreli ağrılar değildir. Bu ağrıları hafifletmek için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:

• İlaçlar: Doktorunuzun önerdiği ağrı kesicileri düzenli bir şekilde kullanmaya özen göstermelisiniz.
• Duş almak: Sıcak bir duş alarak ısı terapisi sağlamak ağrılara iyi gelebilir.
• Dinlenme: Vücudun sağlığına daha çabuk kavuşabilmesi ve iyileşmesine yardımcı olmak için bolca dinlenmek ve yorucu hızlı hareketlerden kaçınmak gerekir.
• Masaj: Yumuşak ve dairesel hareketlerle masaj yapmak, kasları gevşetmeye yardımcı olur ve ağrıların hafiflemesini sağlar.
• Epidural Kateter: İlk 24 saat içerisinde yerinde bırakılarak kateter yolu ile uygun dozda ağrı kesicinin zaman zaman hastaya uygulanması ile de bir ağrı kontrolü sağlanabilir.
• Gaz sancıları ağrıları: Bu sancılara bağlı ağrılarda ağızdan verilen tablet veya fitil şeklinde uygulanabilecek ağrı kesicilerin düzenli kullanılması ile ağrılarının hafifletilmesi sağlanabilir.

Eğer epidural anestezi sonrası ağrılarınız şiddetli veya uzun süre devam ediyorsa, doktorunuza başvurmanız önemlidir. Doktorunuz, durumu değerlendirecek ve size uygun tedavi seçeneklerini önerecektir.

Epidural Doğum ile Spinal Doğum Arasındaki Farklar

Epidural doğum yöntemi genellikle halk arasında prenses doğum olarak da bilinir ve spinal doğum ile zaman zaman karıştırılabilir. Epidural doğum ile spinal doğum, kadınların doğum için ağrıyı hafifletmek veya bloke etmek için kullanılan iki farklı türde anestezi yöntemidir. İkisi arasında benzer durumlar olsa da bazı farklılıklar mevcuttur:

• Uygulama Alanı

Epidural doğumda anestezi, bel bölgesindeki epidural alana verilerek bu alandaki sinir köklerini hedefleyerek ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Spinal doğum esnasında ise anestezi, omurilik kanalına enjekte edilir ve bu bölgedeki sinirleri etkileyerek yine ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.

• Anestezi Dağılımı

Epidural anestezi çoğunlukla pelvik bölgeye yayılarak üst bacaklar ve alt karın bölgesinde etki yaratır. Spinal anestezi ise daha çok lokalize bir etki sağlayarak daha çok pelvis, alt karın ve alt ekstremitlere yönelik etkili olur.

• İğne ve Kateter Kullanımı: Epidural doğum yönteminde, bir iğne ile epidural alana yerleştirilen bir kateter kullanılarak ağrı kesici veya ilaç verilirken, spinal doğumda, daha küçük bir iğne kullanılarak anestezi tek bir enjeksiyonla sağlanır, kateter kullanımı gerekmez.
• Etki Süresi: Epidural anestezi etkisi süresi daha uzun olabilirken başlangıç etkisi daha yavaş olabilir. Genellikle ağrının şiddetini azaltır tamamen geçmez. Spinal anestezi etkisi ise daha hızlı kendini gösterir. Etkisi daha yoğun ancak süresi daha kısa olabilir.
• Hareket Hali: Epidural doğum, hareket etme yeteneğinin biraz daha korunduğu genellikle bacaklarda hissiyatın devam ettiği bir yöntemdir. Spinal anestezi ise genellikle bacaklardaki hissiyatın kaybolduğu ve hareket etmenin sınırlı olduğu bir uygulamadır.

İlginizi Çekebilir: Miyom Nedir? Belirtileri Nelerdir?

İlginizi Çekebilir: Ertesi Gün Hapı Nedir?