Rektosel bir fıtıklaşmadır. Kalın bağırsağın son noktasında oluşur. Rektum (kalın bağırsağın son kısmı) vajinaya doğru çıkıntı oluşturmasıyla oluşan bu fıtığa rektosel denir. Rektosel oluşumunda rektum ile vajina arasındaki bağların ve kas yapıların zayıflayıp kopması rol oynamaktadır.

Çok sayıda doğum yapanlarda, ileri yaştaki kadınlarda oluşma olasılığı ciddi oranda fazladır. Toplumda görülme oranı %20 ve %80 arasında değişmektedir. Tabi ki kadınlara özgü bir hastalık değildir. Erkek bireyler de bu hastalık görülebilir.

Rektosel yani bağırsak fıtığının birçok nedeni vardır. Bağırsak fıtığı olan kişilerde gündelik yaşantılarında aksamalar, yaşam kalitesinde düşme görülebilir. Sindirim ve boşaltım sisteminin bir parçası olan bağırsaklar; anatomik yapısı ve organların birçoğu ile doğrudan ilişkisi olmasını göz önünde bulundurursak birçok hastalığa yakalanmak için açık hedef haline gelir.

Rektosel (Bağırsak Fıtığı) Belirtileri Nelerdir?

Rektosel bazen hiçbir belirti vermez. Rutin muayeneler sırasında hekiminiz tarafından fark edilir. Ancak zamanla hastalığın şiddeti arttıkça ağrı ve diğer belirtiler de artarak ortaya çıkar. Ciddi ağrı ve yanmalara yol açabilen, hayatını sekteye uğratan, huzursuz, mutsuz bir birey olmasına sebep olan bir hastalıktır. Daha fazla kadınlarda olmak üzere her insanın başına gelebilen bir rahatsızlık türüdür. Belirtileri arasında;

1. Kabızlık
2. Bağırsağın son kısmında baskılı ağrılar
3. Vajinada kanamalara ve ağrılar
4. Vajinada oluşan fıtıklaşma kaynaklı dolgunluk hissi
5. Makat ağrısı
6. Makatta kanama
7. Cinsel birliktelik ve gaita çıkışı esnasında zorlanma ve ağrılar
8. Gaz ve dışkı kaçırma
9. Dışkılamanın tamamlanamadığı hissiyatı

Rektosel Risk Faktörleri Nelerdir?

Rektosel oluşumundan sorumlu birçok neden vardır. Ağırlıklı olarak rektosel boşaltım sistemi ile ilgili faktörlerden kaynaklanan ve doğal olarak bu bölgeleri etkileyen bir rahatsızlık olarak değerlendirilebilir. Sindirim problemleri dışında doğum travmaları, menopoz, genetik faktörler de oluşumunda etkilidir.

• Vajina Duvarı Zayıflaması

Rektosel risk faktörlerinin ilk akla geleni çok sık aralıklarla ve çok sayıda doğum yapan kadınlarda vajina duvarının zayıflamasıdır. Ayrıca bebeklerin doğum kilosunun yüksek olması, forceps veya vakum gibi müdahaleli doğumlar, doğumda açılan epizyotomi kesileri de önemli etkenlerdir

• Pelvik Kasların Zayıflaması

Pelvik taban kas dokusunun zayıflaması da hastalığa neden olur. Pelvik taban rektumu korur ve işlevlerini yerine getirmesini sağlar. Yaşla beraber veya genetik nedenlerle zayıflayan pelvik taban kasları rektumu koruyamaz hale gelir ve rektosel gelişme ihtimali artar

• Kronik Kabızlık Sorunu Yaşayanlar

Bağırsak fıtığının kronik kabızlık sorunu yaşayan bireylerde oluşma olasılığı yüksektir. Kabızlık dışkının vücuttan atılamaması son kısımda birikmesidir. Böylece rektum zorlanır ve dokularda yırtılma oluşabilir.

• Kronik Öksürük Sorunu Yaşayanlar

Kabızlık yaşayan kadınlardakine benzer bir mekanizma ile kronik öksürük problemi de rektosele yol açabilir.

• Ağırlık Kaldırma

Ikınmaya benzer bir his yaratan, pelvik tabanda zorlanmaya neden olacak yüksek ağırlık kaldırmak da rektosel oluşumu için önemli bir risk faktörüdür.

• Vajina ve Bağırsak Ameliyatı Olanlar

Vajinadan ya da bağırsaklardan bir operasyon geçiren veya bir müdahale yapılan kişiler de risk altındadır.

• Obezite

Yüksek kilolu olan bireyler de yağlanma ve kasların yetersizliği dolayısıyla ayrıca pelvik bölgedeki artan baskıya bağlı olarak risk altındadır.

• Menopoz dönemi

Menopoz dönemindeki kadınlarda da düşen hormon seviyeleri ve yaşanan hormonal dengesizlik sebebiyle hastalığa maruziyet riski artar.

Rektosel Tanısı Nasıl Konulur?

Rektosel tanısı jinekolojik muayene ile konulur. Klinik muayeneye ek olarak hekim hastadan bazı tetkikler isteyebilir. Bu tetkiklerle hastalığın derecesi ve eşlik eden başka rahatsızlıkların varlığı araştırılabilir. Doğru tedavi için doğru tanı şarttır. Aksi takdirde daha büyük sorunlara sebep olunabilir. Aynı zamanda mevcut rahatsızlığınız da geçmez ve tedavisi gecikebilir. Bu tetkiklerden bazıları şunlardır:

Defekografi: Anal kısmın ve kalın bağırsağın son kısmının anüs ile birleşen noktasının dışkılama esnasında videolu grafisinin alınmasına yarayan bir görüntüleme tipidir.

Ultrasonografi: Genital bölge üzerinden yapılan ultrason görüntülemesi ile makat ve vajina etrafındaki kaslardaki zayıflama ve yırtılmalar tespit edilebilir.

MRI: Manyetik rezonans görüntüleme pelvik yapılar hakkında bilgi verir ve eşlik eden diğer pelvik kas ve bağ dokusu hastalıklarını değerlendirmede kullanılır.

Hastalık Tedavi Edilmezse Ne Tür Sorunlara Neden Olur?

Rektosel tedavi edilmediği zaman kanser gibi hastalıklara dönüşmez. Cinsel yaşamı olumsuz etkiler, anal bölge ve vajinada ülser tipi yaralara sebep olabilir. Sürekli olan dışkılama hissi, dokulardaki hissedilen sarkma ve baskı gündelik hayatın devam ettirilememesine yol açabilir.

Bu nedenle bulgu veren rektosel rahatsızlığı mutlaka tedavi edilmelidir. Rektosel tekrar edebilen bir hastalık olduğu için tedavi sonrasında dikkatli olunmalı, hekim önerileri dinlenmeli ve rutin doktor kontrollerine devam edilmelidir.

Rektosel Tedavi Yöntemleri

Rektosel özellikle ileri yaşlarda veya çok sayıda doğum yapmış kadınlarda gözlenen bir boşaltım sistemi rahatsızlığıdır. Doktorunuz tarafından klinik muayene yapılıp, çeşitli tetkikler sonucu rektosel tanısı koyulduktan sonra mutlaka tedavi edilmelidir.

Tedavi aksatılmamalı, ertelenmemelidir. Aksi takdirde yaşam kalitemiz düşecek gündelik yaşantımız olumsuz etkilenecektir. Bağırsak fıtığı/ rektosel tedavi yöntemleri yaşam tarzı değişiklikleri, medikal ve cerrahi yaklaşımlar olarak çeşitlenmektedir.

Rektosel’in Ameliyat Dışı Tedavi Yöntemleri Nelerdir? Bazı yaşam tarzı değişiklikleriyle günlük hayat kalitesi yükseltilerek ağrısız sancısız dışkılama  ve rektoselde azalma hedeflenir. Kişisel olarak alınabilecek bazı önlemler şöyledir:

• Kiloyla doğru orantılı su tüketimi
• Dışkılama aşamasında şiddetli ıkınmamak, dışkılama 5 dakika içerisinde gerçekleşmezse sonlandırıp daha sonra tekrar denenmelidir,
• Kilo vermek,
• Pelvik taban kaslarını kuvvetlendirmek için egzersiz yapmak, özellikle Kegel egzersizi tarzında uygulamalar yapılabilir,
• Kabızlık varsa tedavi edilmesi,
• Kronik öksürük varsa tedavi olmak,
• Kontrolsüz ağırlık kaldırmamak,
• Bağırsak hareketlerini olumsuz etkileyen gıdalar tüketirken dikkatli olmak( bunun için ayrıca diyetisyene başvurabilirsiniz.)
• Pelvik taban rehabilitasyonu ve Botulinum toksini cerrahi öncesinde tercih edilebilecek medikal tedavi alternatiflerindendir.

Cerrahi Yöntemle Rektosel Tedavisi

Yaşam tarzı değişiklikleri ve medikal rektosel tedavilerinin işe yaramadığı aşamada devreye cerrahi yaklaşımlar girecektir. Cerrahi yöntemle rektosel tedavisinde fıtıklaşan kısım cerrahi olarak çıkarılır ve tedavi sağlanır. Bu cerrahi yaklaşımın adı kolpografi posteriordur. Ayrıca vajina ve rektumu destekleyen levator kaslarını kuvvetlendirmek amacıyla levatorplasti yöntemi uygulanır.

Tekrarlayan rektosel problemi olan, bu bölgede sağlıklı dokusu çok az olan kadınlarda onarım esnasında mesh adı verlen örgüler kullanılabilir. Ancak bu bölgeye vajinal olarak yerleştirilen meshler cinsel birliktelik sırasında ağrı, sızı ve yanmalara yol açabilir.

Rektosel problemine ek olarak rahimde sarkma veya idrar torbasında sarkma da görülebilir. Bu durumlarda tedaviye laparoskopik yöntemlerle sarkan yapıların asılması işlemleri de eklenebilir. Bu işlemlerde de karın içerisine yerleştirilen meshler (örgü) kullanılır.

Rektosel Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Her ameliyatta olduğu gibi rektosel onarım ameliyatlarında da belli riskler vardır. Fakat vajinal yoldan yapılan bu cerrahide riskler diğer ameliyatlara göre daha düşüktür. Cerrahi onarım sonrasında dikiş yerlerinde enfeksiyonel oluşabilir.

Dikiş ve yara pansumanı özenle ve gerektiği gibi yapılmazsa enfeksiyon oluşabilir. Yaranın kapanma süreci yaşa, yara boyutlarına, ameliyat sonrası bakıma göre değişmektedir. Ameliyat sonrası doktorunuzun önerisi doğrultusunda duş ve cinsel birliktelik konularına dikkat edilmelidir.

Cerrahi sonrasında enfeksiyon ya da başka bir komplikasyon oluşmaması adına rektosel ameliyatı sonrası doktor kontrolleri aksatılmamalıdır. Hekiminizden tedavi süreci hakkında bütün bilgileri edinmelisiniz.

Rektosel Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Rektosel ameliyatı kolay bir ameliyattır ve iyileşme süreci çok hızlıdır. Vajina dokusal farklılıklardan dolayı diğer organlara göre çabuk iyileşen bir dokudur. Ameliyatta kendiliğinden eriyen dikişler kullanıldığı için ameliyattan sonra dikişlerin alınmasına gerek yoktur.

Ameliyattan sonra aynı gün veya bir gece hastanede kalındıktan sonra ertesi gün taburculuk yapılabilir. İyileşme süreci 1-2 hafta kadar sürebilir. 1 hafta sonra hasta normal hayatına dönebilir.

***İnternet sitemizde yer alan bilgiler tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemler için doktorunuza danışmanız gerekmektedir.