Yumurtalık kistleri, kadınların üreme sağlığını etkileyebilen yaygın bir durumdur. Genellikle zararsız olmalarına rağmen, bazı kistler ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve kadınların yaşam kalitesini düşürebilir. Yumurtalık kistleri hakkında bilgi sahibi olmak, belirtilerini tanımak, nedenlerini anlamak ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi edinmek, kadınların bu durumu yönetmelerine yardımcı olabilir. Bu yazıda, yumurtalık kistleri hakkında en çok merak edilen soruları ve bu soruların cevaplarını bulacaksınız.

1.Yumurtalık kisti nedir?

Yumurtalık kistleri kadınlarda özellikle üreme çağında oldukça sık görülen bir hastalıktır Yumurtalık kisti, yumurtalıklarda oluşan içi sıvı dolu keseciklere verilen isimdir. Bazen kistin tipine bağlı olarak daha yoğun içerikli hatta katı içerikli olabilir. Bu kistler genellikle zararsızdır ve çoğu kadın hayatının bir döneminde yumurtalık kisti geliştirebilir. Kistlerin bazıları belirti vermezken, bazıları ise ağrı ve rahatsızlık gibi belirtilere neden olabilir.

2.Yumurtalık kisti belirtileri nelerdir?

Yumurtalık kistlerinin belirtileri arasında karın ve kasık bölgesinde ağrı, şişkinlik ve baskı hissi, düzensiz adet dönemleri, pelvik bölgede rahatsızlık, cinsel ilişki sırasında ağrı, adet kanamalarında artış ve sık idrara çıkma yer alabilir. Ayrıca bazı kistler, büyüdüklerinde veya patladıklarında şiddetli ağrıya neden olabilir. Nadiren, kistler hormonal dengesizliklere yol açarak kilo alımı ve tüylenme gibi belirtilere de neden olabilir.

3.Yumurtalık kisti neden oluşur?

Yumurtalık kistleri genellikle hormonal değişiklikler, endometriozis, genetic faktörler, pelvik enfeksiyonlar gibi çeşitli nedenlerle oluşur. Hormonal değişiklikler, özellikle adet döngüsünün belirli evrelerinde, folikül adı verilen yapılarının normalden daha büyük kistlere dönüşmesine yol açabilir. Yumurtalıklarda foliküller gelişirken içerisindeki yumurtayı koruyan bir sıvı içerir ve yumurta atıldığında bu folikül çatlar ve yok olur. Ancak bazen bu folikülde çatlama gerçekleşmez ve folikül daha da büyüyerek kist halini alır. En sık karşılaştığımız kistler bu şekilde meydana gelir. Ancak çok çeşitli yumurtalık kistleri vardır ve hepsinin oluşum mekanizması farklıdır.

4.Yumurtalık kisti nasıl teşhis edilir?

Yumurtalık kisti olan hastalarda öncelikle pelvik (karından) muayene gerçekleştirilir, daha önce cinsel birlikteliği olan hastalarda buna jinekolojik değerlendirme de eklenir. Bu muayene sırasında ele gelen kitle hekimi yumurtalık kisti açısından şüphelendirir. Ardından yapılan karın veya vajinal ultrasonografi değerlendirmesi ile yumurtalık kisti tanısı kesinleştirilir.

MR ultrasona göre daha az kullanılsa da tanı için bazen başvurulabilir. Bu görüntüleme yöntemleri kistin boyutu, yeri ve karakteri (iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğu) hakkında fikir edinmemizi sağlamaktadır.

5.Yumurtalık kistleri tehlikeli midir?

Çoğu yumurtalık kisti zararsızdır ve kendiliğinden kaybolur. Ancak bazı kistler, özellikle büyük olanlar veya belirti verenler, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kistler patladığında veya büküldüğünde (torsiyon), şiddetli ağrıya ve acil tıbbi müdahale gerektiren durumlardan biri olan iç kanamaya neden olabilirler. Yumurtalık kistlerinin büyük bir kısmı iyi huylu olmakla birlikte, kanser riski de oluşturabilir.

6.Yumurtalık kistleri nasıl tedavi edilir?

Tedavi, kistin boyutuna, tipine ve semptomlarına bağlı olarak değişir. Yumurtalık kistlerinde tedavi kistin tipine göre değişmektedir. Bazı kistlerde hiçbir tedaviye gerek kalmazken bazı kistler mutlaka cerrahi olarak tedavi edilmelidir.

Tedavi tercihi yaşınız, menopoza girip girmediğiniz, ultrason taramasında kistinizin görünümü ve boyutu, herhangi bir şikayetinizin olup olmadığına göre değişir.

Bilimsel yayınlar kist boyutları 5-7 cm’e ulaştıysa cerrahi olarak çıkarılmasını önermektedir. Medikal tedaviye yanıt vermeyen şiddetli ağrıya yol açan kistler de cerrahi olarak çıkarılmalıdır.

Dermoid kistlerde ise kist boyutu 5 cm olduğunda mutlaka çıkarılmalıdır. Bu kistlerin herhangi bir ilaç tedavisi yoktur.

Çikolata kistlerinin yönetimi özelleştirilmelidir. Medikal veya cerrahi tedavi kararı çok dikkatli alınmalıdır. Bu kararı alırken kişinin şikayetleri, kistin boyutu, kiste eşlik eden başka endometriotik odakların varlığı, kişinin çocuk istemi belirleyici olmaktadır.

7.Yumurtalık kisti ameliyatı kapalı yöntemle yapılabilir mi?

Evet, yumurtalık kistlerini kapalı (laparoskopik) ameliyat ile almak mümkündür. Kapalı (laparoskopik) ameliyat veya açık ameliyata kistin büyüklüğüne, karakterine ve hastanın genel sağlık durumu ile yaşına bakılarak karar verilmektedir. İleri yaşlardaki hastalarda riskli kistlerin bulunduğu durumlarda kistin yanı sıra rahim ve yumurtalıklar da alınabilmektedir. Kapalı (laparoskopik) ameliyatlar yaklaşık olarak bir saat gibi bir sürede tamamlanmaktadır. Kapalı şekilde gerçekleşmiş operasyon sonrası hastalar genelde bir gece sonunda evlerine dönmektedirler.

8.Yumurtalık kistleri adet döngüsünü etkiler mi?

Evet, yumurtalık kistleri adet döngüsünde düzensizliklere neden olabilir. Bu düzensizlikler aşırı kanama, adet gecikmeleri veya adet dönemlerinin tamamen atlanması şeklinde ortaya çıkabilir. Hormonal kistler, özellikle fonksiyonel kistler, adet döngüsünde doğrudan etkilidir ve hormonal dengesizliklere yol açabilir.

9.Yumurtalık kisti gebeliğe engel olur mu?

Çoğu yumurtalık kisti gebeliğe engel olmaz. Ancak, büyük kistler veya polikistik over sendromu (PCOS) gibi durumlar doğurganlığı olumsuz etkileyebilir. PCOS, yumurtlama sorunlarına neden olabilir ve bu da gebe kalmayı zorlaştırabilir. Tedavi ve düzenli takip ile çoğu kadın bu kistlerle de sağlıklı bir gebelik geçirebilir.

10.Yumurtalık kisti patlarsa ne olur?

Kistin patlaması durumunda ani ve şiddetli karın ağrısı, kanama ve bazen enfeksiyon gelişebilir. Bu durumda acil tıbbi müdahale gereklidir. Patlayan bir kist, ciddi iç kanamaya ve şok durumuna neden olabilir. Bu nedenle, şiddetli ağrı veya beklenmedik belirtiler yaşayan kişilerin derhal doktora başvurması önemlidir.

11.Yumurtalık kisti kansere dönüşebilir mi?

Çoğu yumurtalık kisti iyi huyludur ve kansere dönüşmez. Ancak bazı kistler, özellikle kompleks kistler, malign (kötü huylu) olma riski taşır. CA-125 gibi kan testleri ve düzenli ultrason kontrolleri, kistlerin kanser olasılığını değerlendirmede yardımcı olabilir. Erken teşhis ve tedavi, olası riskleri minimize eder.

12.Yumurtalık kisti için hangi doktorlara başvurulmalıdır?

Yumurtalık kistleri için kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarına (jinekolog) başvurulması gerekmektedir.

13.Yumurtalık kisti kendiliğinden geçer mi?

Evet, birçok küçük ve fonksiyonel kist kendiliğinden birkaç ay içinde kaybolur. Bu tür kistler genellikle hormon döngüsüyle ilişkilidir ve vücut tarafından doğal olarak çözülür. Ancak, bazı kistler daha uzun süre kalabilir veya büyüyebilir. Düzenli doktor kontrolleri, kistlerin takibi ve gerektiğinde müdahale için önemlidir.

14.Yumurtalık kisti büyüklüğü ne kadar olursa tehlikeli kabul edilir?

Genellikle 5 cm’den büyük kistler dikkatle izlenmeli ve gerekirse cerrahi yöntemle alınmalıdır. Büyük kistler, yumurtalık torsiyonu (bükülme) riski taşıyabilir ve bu durum acil cerrahi müdahale gerektirebilir. Ayrıca, büyük kistler patladığında ciddi ağrı ve kanamaya neden olabilir.

15.Doğum kontrol hapları yumurtalık kistlerine iyi gelir mi?

Evet, doğum kontrol hapları yumurtalık kistlerinin oluşumunu engelleyebilir ve mevcut kistlerin küçülmesine yardımcı olabilir. Hormonal doğum kontrol yöntemleri, yumurtlamayı düzenleyerek kist oluşumunu azaltır. Ancak, bu tedavi her kadında etkili olmayabilir. Sizin için en uygun tedavi şeklini doktorunuz belirleyecektir.

16.Yumurtalık kistleri menopoza giren kadınlarda da görülür mü?

Evet, menopoza giren kadınlarda da yumurtalık kistleri görülebilir, ancak daha az yaygındır. Menopoz sonrasında ortaya çıkan kistlerin malign olma riski daha yüksektir, bu nedenle dikkatli bir izleme ve değerlendirme gereklidir. Postmenopozal kadınlarda tespit edilen kistler genellikle daha fazla dikkat gerektirir.

17.Yumurtalık kisti ameliyatı riskli midir?

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, yumurtalık kisti ameliyatının da bazı riskleri vardır. Ancak, genellikle güvenli bir prosedürdür. Laparoskopi gibi minimal invaziv yöntemler, daha az risk taşır ve iyileşme süresi daha kısadır. Ameliyatın riskleri arasında enfeksiyon, kanama ve anesteziye bağlı komplikasyonlar bulunur. Ancak alanında uzman bir cerrah ve ekip ile bu riskler minimal düzeydedir.

18.Yumurtalık kisti tekrarlayabilir mi?

Evet, yumurtalık kistleri tekrar edebilir. Özellikle polikistik over sendromu (PCOS) olan kadınlarda tekrarlama riski yüksektir. Hormonal dengesizlikler ve diğer altta yatan sağlık sorunları, kistlerin tekrar oluşmasına neden olabilir. Düzenli kontroller ve uygun tedavi ile tekrarlama riski azaltılabilir.

19.Yumurtalık kisti ağrısı nasıl hafifletilir?

Ağrıyı hafifletmek için sıcak kompres, ağrı kesiciler ve dinlenme önerilir. Sıcak banyo veya ısıtma yastığı, kasları gevşeterek ağrıyı hafifletebilir. Şiddetli ağrı durumunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.

20.Yumurtalık kisti kilo aldırır mı?

Yumurtalık kistleri genellikle kilo aldırmaz. Ancak, büyük kistler karında şişkinlik ve dolgunluk hissine neden olabilir. Hormonal kistler, özellikle polikistik over sendromu (PCOS) ile ilişkili olanlar, hormonal dengesizlikler nedeniyle kilo alımına katkıda bulunabilir. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz, kilo kontrolüne yardımcı olabilir.

Daha Fazla Bilgi ve İletişim için : Buraya Tıklayın!