Kadın sağlığı, her yaştan kadının hayatının önemli bir parçasını oluşturur ve bazı jinekolojik hastalıkların tedavisinde cerrahi müdahale gerekebilir. Geleneksel açık cerrahinin yanı sıra günümüzde “kapalı ameliyat” olarak da bilinen hızlı iyileşme süresi, erken taburculuk imkanı, kanama ve komplikasyon riskinin az olması, daha küçük ameliyat izi gibi önemli avantajlar sağlayan laparoskopik cerrahi tekniği miyomdan çikolata kistlerine, rahim sarkması ve idrar kaçırmadan jinekolojik kanserlere dek birçok jinekolojik hastalığın tedavisinde uygun hastalarda sıklıkla tercih edilmektedir.

Laparoskopi, vücutta minimal kesilerle cerrahi ve tanı işlemlerini gerçekleştirmek için mikro kameralar ve özel aletlerin kullanıldığı bir tıbbi tekniktir. Bu yöntem, hastanın karın bölgesine sadece mikro araçların sığabileceği küçük kesilerle erişilmesini sağlar. Başta jinekolojik cerrahi olmak üzere, diğer tıbbi uzmanlık alanlarında da tanı ve cerrahi işlemler için tercih edilen bir tekniktir.

Laparoskopik cerrahi, genellikle genel anestezi altında gerçekleştirilmektedir. İşlem sırasında, yaklaşık 1 cm’lik bir kesiden, göbeğin hemen altına bir iğne aracılığıyla işlem sırasında tüm yapıların gözlemlenebilmesi ve cerrahinin gerçekleştirilebilmesi için karın boşluğuna karbondioksit gazı verilir. Bu gaz yanıcı değildir, bu sayede ısı ve elektrik enerjisi yayan cerrahi aletler güvenle kullanılabilir. Ardından, göbek bölgesine trokar adı verilen özel bir alet yerleştirilir. Bu trokar, kamera ve diğer cerrahi aletlerin karın içine erişmesini sağlar. Kamera, hastanın karın içini görüntüleyerek bu görüntüyü bir ekrana yansıtır. Böylelikle ekrandaki görüntü ile organlar incelenebilir ve operasyon gerçekleştirilebilir. Uygulanacak tedaviye bağlı olarak değişmekle beraber karnın her iki yanına yapılan 0.5cm’lik iki veya üç kesiden de laparoskopik ameliyatlara uygun cerrahi aletler yerleştirilir. Bu şekilde, ameliyatın tamamı laparoskopik yöntemle gerçekleştirilir.

İlginizi çekebilir: Bartholin Kisti Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Laparoskopik cerrahi birçok kadın hastalığında hem tanı hem de tedavide kullanılabilmektedir ve kullanım alanı oldukça geniş bir tekniktir. Jinekoljik muayene ve görüntüleme yöntemleri tanı koyulmasında her zaman yeterli olamayabilir veya ön tanının doğrulanması ihtiyacı söz konusu olabilir. Bu gibi durumlarda tanısal (diagnostik) laparoskopi kullanılabilir. Özellikle infertilite (kısırlık) vakalarında gebeliğe engel olabilecek karın içi patolojinin varlığının araştırılmasında sıklıkla tercih edilir. Bu işlem sırasında tüplerin açık olup olmadığı, yumurtalık fonksiyonu ve karın içindeki yapışıklıklar değerlendirilip tedavi edilebilir. Ayrıca kronik pelvik ağrısı olan kadınlarda altta yatan kök nedenin araştırılması için laparoskopi kullanılabilir.

Günümüzde en sık rastlanan kadın hastalıklarından biri olan, ağrı, kanama, infertilite (kısırlık), tekrarlayan düşükler, erken doğum gibi şikayetlere yol açabilen, rahimde görülen düz kas dokusu büyümeleri şeklindeki iyi huylu tümörler olan Miyom ya da diğer bir adı ile Myom tedavisinde de şayet miyomların alınması gerektiği değerlendirildiği takdirde, uygun hastalarda öncelikle tercih ettiğimiz yöntem laparoskopik cerrahidir.

Medikal tedaviye yanıt vermeyen yumurtalık kistlerinde, dermoid kistlerde, endometrioma (çikolata kisti) tedavisinde de laparoskopik cerrahiye başvurulabilir.

İlginizi Çekebilir: Doğum Sancısı Nasıl Başlar?

Ülkemizde yaygın olarak görülen, şiddetli ağrı ile karakterize olan, kesin nedeni bilinemeyen, tedavi edilmemesi durumunda olumsuz tablolara neden olabilen ve hastanın yaşam kalitesini büyük ölçüde etkileyen, rahim duvarını oluşturan endometrium tabakasının vücutta farklı dokularda veya organlarda yerleşmesi durumu olarak tanımladığımız endometriozis hastalığının tedavisinde de laparoskopik yöntem kullanılabilmektedir.

Tedaviye dirençli kanama, ağrı, myomları olan, gebelik istemi olmayan ileri yaşlardaki hastalarda son çare olarak başvurulan ve kesin bir tedavi yöntemi olarak değerlendirilen rahim alınması ameliyatları da laparoskopik yöntemle gerçekleştirilebilmektedir.

İleri yaş hastalarda, çok sayıda vajinal doğum veya zor doğum yapan kişilerde ve genetik yatkınlığı olanlar hastalarda karşılaşabildiğimiz genital organlarda sarkma veya idrar kaçırma hastalıklarının tedavisinde de uygun hastalarda laparoskopik cerrahi uygulanabilir.

Erken dönem gebeliklerin en riskli ve anne adayı için hayati tehlike oluşturacak komplikasyonu olarak karşımıza çıkan dış (ektopik) gebelikte de yine laparoskopik yöntem tercih edilebilir.Tüplerin bağlanması, rahim ağzı yetmezliği ve jinekolojik kanserlere ilişkin ameliyatların da laparoskopik yöntemle yapılması mümkündür.

İlginizi Çekebilir: Aşırı Adet Kanaması Neden Olmaktadır?

Geleneksel açık cerrahi ile kıyaslandığında laparoskopik cerrahi hem ameliyat hem de ameliyat sonrası dönemde hasta açısından ciddi artıları olan bir prosedürdür. Daha kısa hastanede kalış süresi, kozmetik açıdan büyük kesiler yerine daha küçük kesi ve yara izi, ameliyat sırasında daha az kan kaybı, ameliyat sonrası dönemde daha az ağrı şikayetleri, daha hızlı iyileşme, gündelik yaşama daha hızlı dönüş, özellikle yüksek kilolu hastalarda ameliyat sonrası yara yeri enfeksiyonu riskinin daha az olması, ameliyat sonrası karın içinde yapışıklık oluşma ihtimalinin daha düşük olması gibi çeşitli avantajları nedeniyle uygun hastalarda laparoskopik cerrahinin tercih edilmesi önemli bir yaklaşımdır. Laparoskopik cerrahinin açık ameliyatlara göre en büyük avantajı da erken dönemde taburculuk imkanı sunmasıdır. Laparoskopik ameliyatlar sonrasında hastanede kalış süresi genellikle 1 gündür ancak daha küçük prosedürlerde hastanın aynı gün taburcu edilmesi de mümkündür.

Her cerrahi müdahalede olduğu gibi laparoskopik cerrahide de bazı riskler mevcut olmakla birlikte, bu riskler geleneksel açık cerrahiye kıyasla daha azdır. Ciddi komplikasyon görülme riski oldukça düşüktür ve bir komplikasyon gelişmesi durumunda genellikle ameliyet sırasında fark edilerek gerekli tedavi eşzamanlı olarak uygulanabilir.

Ameliyat yöntemine karar verilirken bir dizi faktör göz önünde bulundurulur ve hastanın durumuyla uygunluğu değerlendirilir. Laparoskopik cerrahi, birçok hastalığın tedavisinde kullanılabilir, ancak hastanın spesifik tanısı bu kararı etkiler ve laparoskopik cerrahiye uygunluk, hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır. Laparoskopik cerrahi, deneyimli cerrahlar tarafından gerçekleştirilmelidir. Cerrahın laparoskopik tekniklere hakim olması, ameliyatın başarı şansı üzerinde oldukça etkilidir. Bir çok farklı cerrahi müdahale için tercih edilebilen laparoskopik cerrahiye uygunlukta her hasta için spesifik bir değerlendirme yapılması önemlidir.

İlginizi Çekebilir: Gebelikte Su Gelmesi