Vajinal mantar, vajina ve çevresinde bulunan vulva adı verilen dokularda tahriş, akıntı ve kaşıntıya neden olan oldukça yaygın bir mantar enfeksiyondur. Vajinal mantar enfeksiyonunda kandida adı verilen mantar hücreleri kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya başlar.
İçindekiler
Vajinal kandidiyazis olarak da adlandırılan bu enfeksiyon, her dört kadından üçünde en az bir kez görülen ve kaynağı tespit edilerek tedavi edilmediği takdirde tekrarlayan bir rahatsızlıktır. Çoğu zaman basit bir ilaç tedavisi ile ortadan kalkarken, bazı hastalarda sık tekrar eder ve ilaçlara direnç gelişmesi ile birlikte kronik hale gelir ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
Vajinal Mantar Neden Olur?
Vajina florasında bulunan laktobasiller, vajina florasının ph düzeyini ideal seviyede tutarak asidik bir ortam oluşturur ve bu sayede mantar ve bakterilerin üremesi engellenir. Ancak hastalık oluşturmayan mantarların vajinanın doğal florasındaki değişiklik ile birlikte aktif hale gelerek kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucunda mantar enfeksiyonu ortaya çıkar. Vajinal mantar enfeksiyonunun en sık oluşum nedeni de budur. Hastalığın oluşmasındaki bir diğer etmen ise dışarıdan enfeksiyona sebep olacak mantar türlerinin bu bölgeye bulaşmış olmasıdır. Bu halde de mantar sayısı hızla çoğalarak, Her iki durumda da mantar hücreleri hızla artarak vajinal mantar belirtileri görülmeye başlar.
Aşağıda sayılan durumlar da mantar hücrelerinin artmasına neden olarak vajina florasında olumsuz değişikliklere ve vajinal mantar enfeksiyonuna neden olabilir:
- Stres
- Gebelik
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Bağışıklık sistemini baskılayacak tedaviler
- Antibiyotik kullanımı
- Bazı doğum kontrol hapları
- Hijyen kurallarına uyulmaması
- Genital temizlikte yanlış uygulamalar
- Sıkı, dar ve sentetik kumaşlardan iç çamaşırı kullanımı
- Havuz veya deniz sonrası ıslak mayo ile kalmak
Vajinal Mantar Belirtileri Nelerdir?
Mantar enfeksiyonunun belirtilerinin şiddeti her hastada değişmekle birlikte, vajinal mantar enfeksiyonunda en çok aşağıda sayılan belirtiler ve şikayetler görülmektedir.
- Vajina ve çevresinde kaşıntı
- Vajina çevresinde şişlik, ağrı, kızarıklık ve döküntü
- Beyazımsı-gri ve topak şeklinde kıvamlı vajinal akıntı
- Sık idrara çıkma
- İdrar yaparken veya ilişki sırasında yanma
- İlişki sırasında ağrı
Bazen bu şikayetler, belirti ve bulguların şiddetine bağlı olarak tedavi olmadan da belli bir süre sonra geçebilmektedir. Ancak, kadınlar hayatları boyunca en az bir defa vajinal mantar enfeksiyonu yaşamaktadırlar.
Vajinal Mantar Nasıl Teşhis Edilir?
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından hastanın şikayetleri dinlendikten sonra jinekolojik muayene ile rahim ağzı, vajinal duvar ve dış genital bölge incelenir. Muayene bulgularına göre, bir sonraki adımda vajinadan kültür örneği alınarak laboratuvara gönderilir.
Vajinal enfeksiyonuna neden olan mantarın laboratuvar testi ile tespit edilmesi, özellikle tekrarlayan mantar enfeksiyonları için daha etkili tedavilerin uygulanması için önemlidir.
İlginizi Çekebilir: Genital Siğil Nedir?
Vajinal Mantar Nasıl Tedavi Edilir?
Vajinal mantar enfeksiyonu, enfeksiyona neden olan mantara göre farklı özellik göstermektedir. Bu nedenle muayene sonucunda, bulgulara göre hasta için en uygun tedavi seçeneği belirlenir. Basit ve kısa süreli vajinal mantar enfeksiyonlarında genellikle, antifungal özellikli krem, merhem, tablet veya fitil şeklinde bir ilaç ile enfeksiyon tedavi edilir. Bu tip ilaçların doktor tarafından önerilerin dozlarda kullanılması gerekmektedir.
Eğer uygulanan tedavi sonucunda belirtiler ortadan kalkmaz veya iki ay içerisinde aynı durum tekrar gerçekleşir ise, yeni bir tedavi planlanması için tekrar doktora başvurmak gerekir. Tekrarlayan ve şiddetli belirtiler gösteren vajinal mantar enfeksiyonlarında, uzun süreli tedaviler önerilebilir.
Vajinal Mantardan Nasıl Korunulur?
Aşağıdaki basit önlemler, vajinal enfeksiyonu riskinin azaltılmasında oldukça önemlidir:
- Pamuklu, hava almayı engellemeyen ve sıkı olmayan iç çamaşırları tercih edilmeli
- Dar külotlu çorap, tayt ve kot pantolonlar uzun süre giyilmemeli
- Günlük ped, tampon gibi ürünler uzun süre kullanılmamalı, regl dönemlerinde sık sık ped değiştirilmeli, bu gibi ürünler de parfüm içerikli olanlar kullanılmamalı
- Doktor tarafından reçete edilmedikçe kişinin kendi kendine gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılmalı
- Havuz veya deniz sonrası ıslak mayo ile kalınmamalı
- Vajinal bölge hijyenine dikkat edilmeli
- Hijyenik olmayan havuz, jakuzi, sauna, tuvalet gibi ortak kullanım alanlarından uzak durulmalı
- Vajina florasını bozacak şekilde vajinal duş, sabun veya jellerin kullanımından kaçınılmalı
- Sağlıklı ve düzenli beslenme alışkanlığı edinilerek, bağışıklık güçlü tutulmalı
İlginizi Çekebilir: Menopoz Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Vajinal Mantar Sık Sorulan Sorular
Vajinal Mantar Bulaşıcı Mıdır?
Vajinal mantar enfeksiyonları bulaşıcıdır, bu nedenle hijyenik olmayan havuz, jakuzi, sauna, tuvalet gibi ortak kullanım alanlarından uzak durulmalıdır. Vajinal mantar enfeksiyonları, cinsel yolla yayılabilmesine rağmen cinsel olarak aktif olmayan kadınlarda da görülebildiğinden cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olarak kabul edilmez.
Vajinal Mantar Neden Tekrarlar?
Hastalığın ana kaynağının tespit edilerek uygun tedavinin uygulanmaması durumunda, vajinal mantar enfeksiyonu tekrarlayabilir. Kronik ve dirençli vajinal mantar enfeksiyonlarında farklı tedaviler uygulanmaktadır. Tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonlarında mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulması gerekmektedir.
Vajinal Mantar Kendiliğinden Geçer Mi?
Hastanın bağışıklık sistemi güçlü ise ve vajinal mantar enfeksiyonuna neden olan durum ortadan kalkmışsa hastalık kendiliğinden geçebilir. Ancak vajinal mantarın kendiliğinden geçmesi tedaviye göre daha uzun zaman alabilir ve bu süreçte bulguların şiddetinde artma da söz konusu olabilir. Bu nedenle vajinal mantar enfeksiyonu belirtileri olan hastalar kendiliğinden geçmesini beklemeyerek, uygun tedavi için doktora başvurmalıdır.
Antibiyotik Kullanımı Vajinal Mantara Neden Olur Mu?
Antibiyotik kullanımı vajinal mantar enfeksiyonuna neden olan durumlardan biridir. Bu nedenle gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılması gerekir.
Vajinal Mantar Ne Kadar Sürede Geçer?
Doktorunuz tarafından uygun görülen tedaviye başlanması ile birlikte şikayetler 1-2 gün içerisinde azalmaya başlar ve yaklaşık bir haftalık bir sürede tam bir iyileşmenin olması beklenir.
Vajinal Mantar En Hızlı Nasıl Geçer?
Vajinal mantar enfeksiyonuna neden olan ana kaynağın bulunması ile birlikte doktorunuz tarafından uygulanacak en uygun tedavinin belirlenmesi gerekir. Kişinin hastalığın kendiliğinden geçmesini beklemesi, alternatif yöntemler veya kendi kendine ilaç kullanımı tedavi süresini uzatacağı gibi hastalığın ilerlemesine de neden olabilir. Hastalığın en uygun ve en kısa sürede tedavisi ancak doktorunuzun reçete ettiği ilaçların önerilen dozda kullanımı ile mümkündür.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Vajinal mantar enfeksiyonu tedavi edilmez ise kronik hale gelebilir ve bu durum hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Bu nedenle tüm hastalıklarda olduğu gibi erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir.
