Gebelikte Mide Bulantısı Neden Olur?

Gebelik sürecinde bir çok anne adayı mide bulantısı ve kusma sorunu yaşamaktadır. Bu şikayetler anne adayının hayat konforunu bozup gebeliğe uyumunu zorlaştırabildiği gibi, zaman zaman da anne adayı veya bebeğin sağlığını tehdit edebilecek bir düzeye ulaşabilir.

Gebelik sürecinde ortaya çıkan bulantı ve kusmalara “Hiperemezis Gravidarum” adı verilmektedir. Nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte gebeliğe bağlı hormon değişimi, kan basıncında meydana gelen değişiklikler, gebeliğin tetiklediği diğer fizyolojik değişimler ve psikolojik faktörlerin bu şikayetlerin ortaya çıkmasında rol oynadığı düşünülmektedir.

Gebelik sürecinde koku ve tat hassasiyetinin değişmesi ve duyuların kesinleşmesi ile birlikte, kişinin daha önce severek tükettiği gıdalara karşı toleransının azalması, hoşlandığı bir parfüm veya ortam kokusuna karşı hassasiyet geliştirmesi ve bundan rahatszlık duyması da bulantıya yol açmaktadır.

Genç anne adayları ve ilk gebeliklerde bulantı ve kusma şikayetlerine daha sık rastlanmaktadır. Önceki gebeliklerinde bulantı ve kusma şikayetlerini yaşayan anne adaylarının, sonraki gebeliklerinde de benzer şikayetlerin tekrarlandığı görülmektedir. Ayrıca tekil gebeliklere göre çoğul gebelik yaşayan anne adaylarında bulantı şikayetleri daha şiddetli görülmektedir.

Gebelik öncesinde de hassas bir mide yapısı varsa, migren, belirli gıdalara karşı intolerans, yüksek stres faktörü, obezite öyküsü var ise bu kişilerde de bulantının daha sık görüldüğü gözlemlenmiştir.

Gebelikte Mide Bulantısı Ne Zaman Başlar ve Sona Erer?

Bulantı şikayetleri, 4 ila 8. Hafta arasında başlamaktadır ve gebeliğin ilk 3 aylık döneminde yaygın bir şekilde görülmektedir. Bulantılar kişinin gebe olduğunu fark etmesini sağlayan ilk hamilelik belirtileri arasında yer almaktadır.  Genellikle üçüncü ay itibariyle, hızla farklılaşan yeni hormonal düzene vücudun alışmaya başlaması ile birlikte bu şikayetler azalarak ortadan kalkar. Anne adayının beslenmesinin, iştah ve kilo artışının ideal düzeye gelmesi beklenir.

Ancak, bazı anne adaylarında aylarca bu şikayetler gözlemlenebilmektedir. Bir diğer deyişle, bu durum anne adayları arasında farklılık gösterebilir, mide bulantısı daha erken başlayabileceği gibi daha uzun da sürebilir. Sabah bulantısı olarak adlandırılsa da günün diğer saatlerinde de yaşanabilir.

Bulantı şikayetinin sabah saatlerinde daha yoğun olarak hissedilmesinin temel sebebi, kişinin sabahları aç olmasıdır. Gebelik sürecinde doktoruna danışmak suretiyle bir beslenme programı oluşturmayan anne adaylarında ise mide bulantılarının gün içine yayılabildiği görülmektedir.

Gebelikte mide bulantısı ve kusma şikayeti her anne adayında farklı bir takvimde görülebildiği gibi aynı zamanda farklı şiddette seyreder. Bu süreci bazı anne adayları hafif şikayetler ile atlatsa da bazı anne adayları için son derece zorlayıcı olabilir.

Gebelikte Mide Bulantısı Normal Midir?

Gebeliğin ilk belirtilerinden biri olarak da kabul edilen bulantı şikayeti, anne adaylarının %75’inde görülmektedir. Bu şikayetleri hiç yaşamamak veya farklı bir takvim ve şiddette seyrediyor olması, bebeğin gelişimi ya da hamileliğin gidişatı ile ilgili tek başına bir gösterge değildir.

Anne adayları için mide bulantısı ve kusma şikayetleri yaşam kalitesini olumsuz etkileyen rahatsızlık verici bir durumdur. Anne adaylarının bazıları bulantı ve kusmaların bebeğe de zarar vermesinden endişe etmekte ve bu durumdan psikolojileri olumsuz etkilenebilmektedir. Oysa ki gebelikte görülen bu bulantı ve kusmalar bebeğe zarar vermez.

Yapılması gereken düzenli hekim kontrolünde olarak, bu süreçte bazı basit uygulamaları hayata geçirerek ve gerektiğinde doktorunuzun önereceği tedavi ile süreci atlatmaktır.

Bu yüzden gebeliğin planlanmasından itibaren anne adayının düzenli olarak hekim kontrolünde olması önerilir.

Gebelikte Mide Bulantısına Ne İyi Gelir?

Gebelik döneminde mide bulantısı şikayetlerinin azaltılması veya ortadan kaldırılması için aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:

• Sık aralıklarla ve küçük porsiyonlarla yemek yenmelidir.
• Bol sıvı tüketilmelidir.
• Rahatsız olunan koku ve ortamlardan uzak durulmalıdır.
• Protein alımı artırılmalıdır. Özellikle yumurta, süt ürünleri, bakliyatların tüketimi artırılmalıdır.
• Kızarmış, baharatlı, asit yoğunluğu yüksek ve yağlı besinlerden uzak durulmalıdır.
• Kraker, tost, leblebi gibi küçük miktarlarda kuru yiyecekler tüketerek, bulantı ve mide yanması şikayetlerinizi kontrol altında tutabilirsiniz.
• Zencefil ve zencefilden yapılmış şeker, tablet ve çaylar, gebelikte bulantı ve kusmaların önlenmesinde rahatlama sağlayabilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki bitkisel dahi olsa hiçbir besin takviyesi doktorunuza danışılmadan tüketilmemelidir.
• Doktorunuza danışarak günlük ihtiyacı karşılayacak vitamin desteği alınmalıdır.
• Yüksek lifli gıdaların sindirimi uzun sürdüğü için bulantı şikayetinin yoğun gözlemlendiği dönemlerde bunların tüketimini sınırlandırılmalıdır.
• Bulantı ve kusma şikayetleri şiddetli seyrediyor ve anne adayının yaşam kalitesini büyük ölçüde olumsuz etkiliyor ise, doktorunuzun ve gebelikte beslenme konusunda uzman bir diyetisyenin kontrolünde bir beslenme planı oluşturularak buna bağlı kalınması sürecinin daha rahat geçirilmesine yardımcı olmaktadır.
• Demir preperatları bazen bulantı ve kusmayı artırabilmektedir. Doktorunuza danışarak bir süre bu destekleri kullanmaya ara verebilir veya değiştirebilirsiniz.
• Stresten uzak durulmalı, istirahat edilmeli, paniğe kapılmamalı, düzenli olarak yürüyüş yaparak ve temiz hava alarak, bu şikayetlerin geçici olduğu ve sürecin doğal bir parçası olduğu düşünülerek sakin kalınmalıdır.

Gebelikte Mide Bulantısında Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?

Gebelikteki ilk 3 aylık dönemin tamamlanması ile birlikte bulantı ve kusmalar azalmıyor ve geçmiyor ise, hekim kontrolünde bu şikayetlerin altında yatan diğer tıbbi sebepler araştırılmalı ve uygun bir tedavi planlanmalıdır.

Gebelikte tekrarlayan bulantılar, iştahsızlık, kusma, midede yanma şeklinde kendini göstermektedir. Bu şikayetlere bağlı olarak hızlı kilo kaybına bağlı halsizlik, yorgunluk, mineral ve vitamin yetersizlikleri de gelişebilir. Bulantı ve kusma şikayetleri şiddetliyse ve yukarıdaki beslenme ve yaşam tarzı değişikliklerinin uygulanmasından sonra düzelmiyorsa, anne adayının beslenme düzenini bozacak şekilde şiddetli bulantı hissi ile başlayan, ardından kusmaların meydana gelmesi ve anne adayının genel durumunun bozulması, kilo kaybına yol açma ile karakterize edilen klinik tabloda, ilaç tedavisine ek olarak yataklı tedaviye de karar verilebilir.

Anne adayının genel durumunun bozulduğunun saptanması halinde, serum ile sıvı desteği verilmesi, şeker, B vitamini takviyesi uygulanabilir. Mide bulantısı şikayetlerini önleyen antiemetik ilaçlar tedaviye eklenebilir.

Doktor kontrolünde uygulanacak tedavi sonucunda, genellikle anne adayının durumu kısa sürede düzelir ve evde takibe devam edilir. Bulantı ve kusma şikayetlerinde herhangi bir ilaç kullanılmadan önce mutlaka hekime danışılması gerekmektedir.

***İnternet sitemizde yer alan bilgiler tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemler için doktorunuza danışmanız gerekmektedir.