Spiral – Rahim İçi Araç (RİA) Nedir?

Rahim içi araç, esnek plastik ve bakırdan yapılmış oldukça etkili, küçük, T şeklinde bir doğum kontrol aracıdır. RİA’lar en sık kullanılan uzun etkili geri dönüşümlü korunma yöntemidir. Hamileliği önlemek için rahim içine yerleştirilir. Uç kısmında bulunan ip RİA’nın yerinde olup olmadığını anlamaya, değiştirilmesi gerektiğinde veya artık istenmediğinde kolaylıkla hekim tarafından çıkarılmasına yardımcı olur.

Rahim içi araç gebelik istenmeyen durumlarda gebelikten korunmak amacıyla kullanılabilecek etkili bir yöntemdir. Ayrıca hormonlu tipleri yoğun kanama ve ağrı gibi durumlarda tedavi amacıyla da kullanılabilir. Bakır veya hormonal RİA kullanarak korunan kadınların %1’inden azında istenmeyen hamilelikler görülür. Bu yönüyle de RİA etkin ve güvenilir bir korunma yöntemidir.

Spiral Çeşitleri Nelerdir?

RİA bakır veya hormon bazlı olabilir. Her ikisinin de rahim içine girdikten sonra T şeklinde açılan plastik kolları vardır. Her ikisi de benzer etkinlikte olmakla beraber tipine bağlı olarak 5-10 yıl arasında kalabilir ve koruyuculuk sağlar. RİA türleri gebeliğe karşı farklı bir süre korusa da, her biri istenildiği zaman çıkarılabilir. Hamile kalmaya karar verirseniz veya yan etkilerden rahatsız olursanız, bu süreler beklenmeden hemen çıkarılabilir.

Bakır RİA ile koruma, araç takılır takılmaz başlar. Hormonlu RİA, adetin ilk gününden sonraki 7 gün içinde takıldığı sürece anında koruma sağlar. Her iki tip de ultrasonografi gibi görüntüleme prosedürleri sırasında takip edilmesine olanak tanıyan malzemeden üretilmiştir. Bu sayede hekiminiz, RİA’nın doğru yerinde olduğundan emin olmak için muayeneler sırasında RİA’nızı kontrol edebilir.

Spiral Nasıl Korur?

Hormonal RİA, salgıladığı progesteron hormonu ile rahim ağzındaki mukus tıkacı arttırır ve tüplerin hareketliliğini azaltır bunlar sayesinde spermin yumurtaya ulaşmasını engelleyerek gebe kalmayı engeller. Ayrıca yumurtlamayı kısmen baskılar ve rahim duvarını inceltir.

Bakır RİA’da hormon salınımı yoktur. Bunun yerine, RİA içindeki bakır sarmal, rahimde bir enflamatuar veya bağışıklık tepkisi üretir. Sperm için bu elverişsiz ortam, döllenme şansını azaltacak ve implantasyonu (sperm tarafından döllenen yumurtanın rahim duvarına yerleşmesini) önleyecektir.

Spiral Nasıl Takılır?

RİA’yı yalnızca bir sağlık uzmanı takabilir veya çıkarabilir.

• Spiral Takılması Öncesi Hazırlık

Hekiminiz, genel sağlık durumunuz ve yaşam tarzınıza bağlı olarak RİA için iyi bir aday olup olmadığınızı değerlendiricektir. İşlem öncesi hamilelik testi yaptırmanız veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları testi yaptırmanız gerekebilir. Aktif bir genital enfeksiyon varsa tedavi sonrası RİA uygulanması doğru olacaktır.

RİA takılması çok ağrılı bir süreç değildir bu nedenle işlem öncesinde ağrı kesici ilaç uygulaması veya lokal anestezi uygulamaları rutinde gerekmemektedir. Ancak ağrı eşiği düşük kadınlarda, anksiyete yaşayan kadınlarda hissedebileceğiniz herhangi bir ağrı veya rahatsızlığı azaltmak için öncesinde ağrı kesici ilaçlar veya lokal anestezi uygulanabilir.

• Spiral Takılırken Sizi Neler Bekler?

RİA takılması işlemi on dakika veya daha az sürer. İşlem poliklinik şartlarında yapılır. İşlem Smear alınması gibi jinekolojik muayene pozisyonunda gerçekleştirilir. Hekim RİA’yı yerleştirdiğinde hafif veya yoğun kramp hissedebilirsiniz.

• RİA Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Etmek Gerekir

Herhangi bir yan etki oluşmayabilir veya hafif ila şiddetli ağrı yaşayabilirsiniz. Her ihtimale karşı işlem sonrası bir süre dinlenmek iyi olacaktır. İşlem sonrasında kramp, sırt ağrısı yaşanabilir, ağrı kesici haplar sıklıkla yeterli olacaktır. Ayrıca birkaç gün hafif kanama veya lekelenme yaşanabilir. Spiral takıldıktan sonra yüksek ateş, şiddetli kanama, kötü kokulu akıntı, şiddetli karın/kasık ağrısı durumlarında mutlaka hekiminize başvurmalısınız.

İşlem sonrasında birinci ayda ve sonrasında mutlaka yıllık jinekolojik muayeneler ile kontrolü sağlanmalıdır. İşlem sonrasında ilk 48 saat vajinaya herhangi bir şey sokmamak (tampon, vajinal duş, cinsel ilişkiye girmek) önemlidir. RİA’nın kayma veya dışarı çıkma ihtimali yaklaşık %1’dir ve bu risk ilk birkaç hafta içinde en yüksektir.

Spiral Nasıl Çıkarılır?

RİA herhangi bir zamanda eğitimli bir doktor veya hemşire tarafından çıkarılabilir. İşlem poliklinik şartlarında herhangi bir anestezi gerekmeksizin ağrısız bir şekilde 1 dakikadan kısa sürede gerçekleştirilir. Sonrasında tekrar RİA taktırmayacaksanız ve hamile kalmak istemiyorsanız, çıkarılmadan önce 7 gün boyunca prezervatif gibi ek bir doğum kontrol yöntemi kullanmalısınız.

RİA kullanmanın avantajları nelerdir?

• %99 başarı oranına sahiptir, güvenli ve etkin bir yöntemdir.
• Uygun maliyetlidir
• Hamile kalmaya karar verirseniz veya doğum kontrol yönteminizi değiştirmek istediğinizde kolaylıkla çıkarılabilir.
• Emzirirken kullanabilirsiniz.
• Çıkarıldığında hemen hamile kalabilirsiniz.
• Kullanıcı tarafınızdan herhangi bir ek önlem veya bakım gerektirmeksizin yıllarca kullanılabilir.
• Doğum kontrol hapını atlama, doğum kontrol iğnesi olmayı unutma vb. endişeler yaşamazsınız.
• Diğer ilaçlardan etkilenmez.
• RİA’nın kilonuzu etkileyeceğine veya rahim ağzı kanseri, rahim kanseri veya yumurtalık kanseri riskini artıracağına dair bir kanıt yoktur.

RİA Kullanımının Dezavantajları Nelerdir?

Bakırlı RİA kullanımında adet dönemleriniz daha yoğun ve daha uzun kanama yaşayabilirsiniz veya adetler daha ağrılı hale gelebilir, ancak bu durum birkaç ay sonra düzelebilir ve nadir görülür.

Hormon RİA kullanımında adet kanamaları azalır veya nadiren kesilebilir. Ancak bunun kişiye ek bir rahatsızlık hissi olmaz. Spiral cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz, bu nedenle prezervatif kullanmanız da gerekebilir. RİA taktığınızda enfeksiyon kaparsanız, tedavi edilmezse pelvik enfeksiyona yol açabilir.

Kimler Spiral Kullanamaz?

• Gebelik veya gebelik şüphesi olanlar
• Nedeni bilinmeyen vajinal kanama
• Rahimde doğumsal anomalisi veya rahim içine büyüyen myomu olanlar
• Rahim ağzı ve rahim kanseri
• Aktif vajinal enfeksiyon durumunda
• Enfeksiyon açısından yüksek riskli grupta (çoklu partner, AIDS, madde bağımlılığı, lösemi gibi)

Hormunlu (İlaçlı) Spiral’in Ek Faydaları

Hormonlu spiral etkin bir korunma yöntemi olmasının yanında birçok kadın hastalığında da tedavi edici olarak kullanılmaktadır. Sahip olduğu progesteron içeriği anormal kanama tedavisinde, rahim duvar kalınlaşması tedavisinde, ağrı tedavisinde, endometriozis tedavisinde kullanılabilmektedir.

Boncuk Spiral Nedir?

Boncuk spiral bir bakırlı spiral çeşididir. T şekilli klasik spiralden farklı olarak daha düz bir yapısı vardır ve rahimin tepe noktasına tutturulur. Bu sayede kayma riskinin daha az olması beklenmektedir.

Hangi Spiral Daha Sağlıklıdır?

Hem bakırlı hem de hormonlu spiralde gebelik riski %1’in altındadır ve her iki yöntem benzer etkinliktedir. Adet dönemleriniz ağrılı ve yoğun kanamalı geçiyorsa hormonlu spiral sizin için daha uygun bir tercih olabilir.

İlginizi Çekebilir: Miyom Nedir? Belirtileri Nelerdir?